Castelo da Pena

Mapa

DESCRICIÓN:

O Castelo da Pena, tamén coñecido como Torre de La Pena ou Castelo de Portela de Pena, é unha fortificación situada na comarca da Limia, en Xinzo de Limia, Ourense. Esta torre é unha das moitas que, no seu momento, formaron parte dun sistema defensivo destinado a protexer a fronteira coa comarca portuguesa, principalmente para previr ataques de exércitos portugueses.

A súa construción remóntase a diferentes épocas históricas, con orixes que algúns autores sitúan na época sueva, mentres que outros propoñen o século XII, coincidente coas guerras entre Teresa de Portugal e Dona Urraca. Durante a Idade Media, a torre foi escenario de numerosos eventos bélicos e cambios de posesión. En 1386, o Duque de Lancaster tomou o control da torre, que entón pertencía á familia Biedma. Posteriormente, pasou a mans da casa de Monterrei e despois á casa de Lemos debido a un matrimonio, desencadeando un longo conflito entre estas dúas familias pola súa posesión.

A fortaleza foi abandonada no século XVIII, pero a torre de homenaxe permanece en bo estado de conservación. Ten unha planta cadrada de 10x10 metros e muros grosos de 2,40 metros, construídos con perpiaño escuadrado en fiadas regulares. A porta de acceso está situada a unha certa altura, o que servía como medida defensiva, e aínda conserva ménsulas decoradas con follas de oito pétalos sostendo o dintel do arco de descarga. O seu interior distribúese en tres plantas cubertas con bóvedas de canón.

Estratexicamente situada a 747 metros sobre o nivel do mar, a torre desempeñou un papel fundamental como punto de defensa militar debido á súa ampla visibilidade e dificultade de acceso. A súa localización, no alto dun monte, permite unha vista panorámica da comarca da Limia, converténdoa nun excelente miradoiro natural.

Hoxe en día, a Torre da Pena é considerada Ben de Interese Cultural e pode ser visitada externamente, aínda que o acceso ao seu interior é restrinxido debido á ausencia da escaleira de madeira orixinal. O goberno local e a Xunta de Galicia están a traballar en proxectos para mellorar a accesibilidade e promover a súa difusión cultural.

A fortificación, ademais da torre principal, conta con restos dunha muralla de planta oblonga que se adapta ao terreo. Estes vestixios inclúen ventás saeteiras e outros elementos defensivos. Recentes escavacións arqueolóxicas descubriron que a estrutura orixinal era de maior envergadura do que se pensaba inicialmente.

En resumo, o Castelo da Pena é unha peza importante do patrimonio histórico galego, que ofrece unha valiosa testemuña das complexas e tumultuosas relacións fronteirizas entre Galicia e Portugal ao longo dos séculos.

REFERENCIADA NOS SEGUINTES LUGARES:

REFERENCIADA NAS SEGUINTES RUTAS: